Sangon Sa Kaugalingon

(Ni Chito E. Germino)
Nahibulong si Padre Felix ang chaplain sa Bilibid Prison sa Muntinlupa kun nganong mokumpisal ang piniriso nga bag-o pa lang niabot gikan sa Negros. Nanoktok sa pultahan sa iyang buhatan si Gerry Romero inubanan sa correctional guard. Gipadayon niya ang priso.

Paghuma’g kumpisal ni Gerry gibendesyonan siya sa pari. Unya nakighinabi ang pari niya.

"Kasagaran sa mokumpisal nga priso, mga himatyon na. Ikaw, piskay pa man. Talagsaon ni imong gibuhat," sa pari nga naisa ang mga kilay.

"Sayisinta na ko padre. Unya may dayabitis. Gawas pa, ang akong gipamatay, mga well-connected. Basig nganhi sulod sa prisohan, may masugo pa silang nga hinanib nga ipapatay ko. Busa, maayo nang nakakumpisal na ko daan. Para andam moatubang sa labaw'ng Makagagahum ug Maghuhukom," ni Gerry.

Seryoso ang hitsura nga naglingkod sa silya atubangan sa lamesa sa pari. Nakahapuhap ang pari sa iyang suwang.

Buntag pa lang ganiha, gipahibawo na si Padre Felix sa warden nga may priso nga bag-ong abot nga mokumpisal. Gihatagan sab siya’s warden og usa ka folder, kopya sa record sa priso. Nasayran sa pari nga usa ka abogado si Gerry. Ug ang iyang mga biktima, magtiayon. Ang bana bayaw mismo niya. Gihurot niya ang usa ka magasin sa iyang pistola.

"Puwede ko mangutana kun nganong gipatay nimo sila?" sa pari.

"Grabe na sila ka dautan padre. Angay na gyung patyon. Labihan ka salbahis. Way puangod. Way respeto ug pag-ila og utang kabubut-on sa amahan. Way respeto ug pag-ila’g utang kabubut-on sa igsoon. Ang kahoy nga way maayong bunga angay nang putlon," ni Gerry. Daw nagdiskorso.

"Wa lang ka maghunahuna nga mapriso ka inig kahuman?" sa pari.

"Makapapuol ang panglaban. Labi na nga daghan na kaayong mga korap nga huwes ug mga abogado. Akong mga anak puro na propesyonal. Makabuhi na sila’s ilang mama. Ang pagkapriso giisip ko ning change environment o retirement. Magsuwat ko’g mga libro mahitungod sa mga priso dinhi’s prisohan. Busa, tahas ko ni’s akong kaugalingon," ni Gerry. Nanglab-ok ang pari.

"Unsang mga butanga ang imong ipanulat sa imong libro?" sa pari. Nakuryoso.

"Kadtong mga napriso nga sad-an, ako silang pangutan-on kun wa ba sila magmahay sa ilang nabuhat. May purohan pa ba silang magbag-o. Kun mahibalik pa ang nanglabay, kun duna ba sila’y gustong usbon sa mga panghitabo," ni Gerry.

Nahatotok pag-ayo ang pari niya.

"Mahitungod sa mga naprisong way sala?", sa pari.

"Kadtong napriso nga way sala, pangutan-on ko sila kun nadawat ba nila ang nahitabo nila? Kun duna sila’y usbon sa mga nanglabay, unsa man?'' ni Gerry. Nakapanglingo ang pari. Dili sayon ang gisangon ni Gerry sa iyang kaugalingon.

"Nganong nahimo man nimo silang kaaway," sa pari.

"Nasuya nako akong bayaw ug bilas nga puro magtutudlo sa saring publiko. Gusto silang molabaw sa abogado. Sa paghimo pa lang sa kalibutan naa na ang kasuya. Gani gipatay ni Cain si Abel iyang manghod tungod sa kasuya. Kay nagbahad man ang lalaki nga makig-abot nako kun asa ko mag-hike. Gusto siyag lipot nga away. Gihagad ko na siya’g atubang, apan di moatubang," ni Gerry. Nakapanakla ang pari. Ug nipadayon si Gerry.

"Karon ang gikasuyaan mao nay mopatay sa nasuya. Kay deadly kaayo ang kasuya ug kasina. Mopatay gyud ang tawo sa kasuya. Wa ko maghuwat nga maliputan o maunhan. Ni-surrender ko sa polis unya niangkon sa sala sa husgado," ni Gerry.

"Wa gyud diay nakatambag nila?" sa pari.

"Wa sila’y paminawon padre. Kay sa ilang pangutok, sila ang ang husto. Ang bana natakdan sa kadautan sa asawa. Tungod sa kaguwapa sa asawa, ang bana di kasupak kun unsay imandar sa asawa," ni Gerry.

"Lisod gyud kung puro garbo ang magpangibabaw," sa pari. Nakapanglingo.

"Ako way garbo. Nagbinuotan ko. Kay kalipay nako ang pagbinuotan. Gikuha nila’g pugos akong kalipay," ni Gerry.

"Kay imo mang pangutan-on ang ubang mga priso, nga kun ikabalik pa lang ang nanglabay, unsa may ilang usbon, kun ikaw akong pangutan-on niini, unsa may imong usbon?" sa pari. Dugay'ng naghinuktok si Gerry.

"Dili nako buhaton ang paghangyo nga mangutang ko nila," ni Gerry. Minghoy kaayo iyang nawong. Dako kaayo iyang pagbasol sa iyang nabuhat. Kay sa pagbalibad nila, dautan na dayon ilang hunahuna kang Gerry ug sa iyang kapikas. (Katapusan